ATEX definiuje jedynie najbardziej podstawowe wymagania jakie musi spełniać produkt przeznaczony do stosowania w strefach zagrożonych wybuchem. Wymagania szczegółowe podane są w normach zharmonizowanych z dyrektywą. Pewne wymagania niesprecyzowane ani w dyrektywie ani w normach mogą też być przedmiotem regulacji wewnętrznych obowiązujących w danym kraju. Niemniej jednak i tu obowiązuje zasada, że przepisy wewnątrzkrajowe nie mogą być sprzeczne z dyrektywą ani nie mogą "zaostrzać" jej wymagań. Pełną odpowiedzialność za określenie czy dany wyrób podlega ocenie zgodności z wymaganiami dyrektywy ATEX oraz za spełnianie tych wymagań ponosi jego producent lub podmiot, który wprowadza wyrób do obrotu na terenie Unii Europejskiej. Dotyczy to również wyrobów wykonywanych na własny użytek w firmie producenta. W tym bowiem przypadku producent traktowany jest jako podmiot wprowadzający wyrób do użytkowania na terenie Unii. W zakres dyrektywy ATEX wchodzą zarówno urządzenia elektryczne jak i te, które nie są zasilane prądem elektrycznym.

Zakres dyrektywy 94/9/EC

Podstawowym celem dyrektywy ATEX jest całkowita eliminacja lub maksymalne zmniejszenie ryzyka, jakie wiąże sie ze stosowaniem dowolnego produktu w obszarach, w których może występować atmosfera grożąca wybuchem, określana dalej jako Ex. Kluczowe zatem jest wyjaśnienie pojęcia "atmosfera wybuchowa - Ex". W myśl dyrektywy z sytuacją zagrożenia mamy do czynienia gdy dla pewnego obszaru spełnione są jednocześnie aż cztery warunki:

1. musi wystąpić mieszanina substancji palnych w postaci gazów, par, mgieł lub pyłów
2. z powietrzem
3. w warunkach atmosferycznych
4. w której po zapłonie spalanie rozszerza się na całą niezapaloną mieszaninę

Obszarem może tu być zarówno otwarta przestrzeń jak i wnętrze danego zbiornika, urządzenia czy instalacji. Z powyższych warunków wynika zatem, że urządzenia przeznaczone do stosowania w obszarach, w których występują substancje palne ale choć jeden z powyższych warunków nie będzie spełniony, nie będą wchodziły w zakres dyrektywy ATEX. Dotyczy to na przykład wyrobów przeznaczonych do użytkowania w atmosferze np. mieszaniny wodoru z chlorem, która wprawdzie jest wybuchowa ale nie ujęta w dyrektywie ATEX, jeśli nie zawiera powietrza.

Ważny jest również zapis o warunkach atmosferycznych. Wprawdzie dyrektywa nie definiuje "warunków atmosferycznych" ale na jej użytek przyjmuje się, że dotyczy to obszarów o temperaturze od - 20 oC do + 60oC i ciśnieniu od 0,8 bara do 1,1 bara. Rozpatrując rodzaje wyrobów - objęte dyrektywą mogą być zarówno gotowe urządzenia, sprzęt ochronny, podzespoły a także urządzenia bezpieczeństwa, sterowania i regulacji, elektryczne lub nie.

Decydującym kryterium jest czy zostały one wyprodukowane z przeznaczeniem do stosowania w atmosferach wybuchowych czy też nie. Zatem zbiornik, przeznaczony do magazynowania cieczy palnych pod ciśnieniem atmosferycznym ale przeznaczony do użytku w normalnym otoczeniu nie musi być rozważany jako urządzenie do stref Ex bowiem strefa Ex znajduje się w jego wnętrzu a nie w jego otoczeniu i jest oddzielona od otoczenia np. stalowym płaszczem zbiornika. Jeśli jednak zawiera on w środku czyli w strefie Ex dowolne urządzenia pomiarowe czy regulacyjne to te urządzenia będą podlegały dyrektywie ATEX gdyż są przeznaczone do obszaru Ex.

Często zdarza się jednak, że wspomniany wyżej zbiornik sam może być przyczyną wystąpienia strefy Ex. Stanie się tak wówczas gdy nastąpi jego rozszczelnienie, np. na spawach lub na dowolnym złączu. Jeśli przechowywana w nim substancja palna zacznie wydostawać się na zewnątrz to zacznie tworzyć mieszaninę z powietrzem a więc powstanie strefa Ex w otoczeniu zbiornika. W takiej sytuacji należałoby potraktować zbiornik jako przeznaczony do obszarów Ex a zatem wchodzący w zakres dyrektywy. Dodatkowym kryterium oceny urządzenia jest stawiany przez dyrektywę wymóg "zdolności wywołania eksplozji".

Oznacza on, że urządzenie wchodzi w zakres dyrektywy jeśli jest przeznaczone do obszaru Ex i jednocześnie jest zdolne spowodować zapłon lub może stać się jego przyczyną. Przy czym za potencjalne źródła zapłonu uważa się wyładowania elektryczne i elektrostatyczne, łuki elektryczne i iskrzenia, promieniowanie jonizujące i elektromagnetyczne, gorące powierzchnie, płomienie i gorące gazy i inne.